500 + विरुद्धार्थी शब्द मराठी | Virudharthi shabd in Marathi

Virudharthi shabd in Marathi – नमस्कार मित्रांनो आज आपण या पोस्ट मध्ये मराठी वाक्यरणाचा महत्व पूर्ण घटक पाहणार आहोत, तो म्हणजे विरुद्धार्थी शब्द (Virudharthi shabd in Marathi). आज आपण विरुद्धार्थी शब्दाची Antonyms In Marathi उदाहरणा संहित माहिती घेऊया. त्या साठी ही पोस्ट शेवट पर्यन्त वाचा.

 

विरुद्धार्थी शब्द | Virudharthi shabd in Marathi

Table of Contents

विरुद्धार्थी शब्द कोणत्या शब्दांना म्हणतात?

“विरुद्धार्थी शब्द” म्हणजे विरुद्ध अर्थ असलेल्या शब्दांचा अर्थ. जेव्हा दोन शब्द विरुद्धार्थी असतात, तेव्हा ते अर्थाच्या विरुद्ध असतात परंतु अनेकदा समान व्याकरणाच्या श्रेणीमध्ये सामायिक करतात. उदाहरणार्थ, “गरम” आणि “थंड” हे विरुद्धार्थी शब्द आहेत कारण ते विरुद्ध तापमानाचे वर्णन करतात. त्याचप्रमाणे, “चांगले” आणि “वाईट” विरुद्धार्थी शब्द आहेत कारण ते विरुद्ध गुण दर्शवतात. अशा शब्दाना विरुद्धार्थी शब्द म्हणतात. जसे समानअर्थ असलेल्या शब्दाना समानार्थी शब्द म्हणतात.उदाहरणार्थ “गौरव” आणि “अभिनंदन”

विरुद्धार्थी शब्द | Virudharthi shabd in Marathi

 

अ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
अथ इति
अजर जराग्रस्त
अमर मृत्य
अधिक उणे
अलीकडे पलीकडे
अवघड सोपे
अंत प्रारंभ
अचल चल
अचूक चुकीचे
अडाणी शहाणा
अटक सुटका
अतिवृष्टी अनावृष्टी
अती अल्प
अर्थ अनर्थ
अनुकूल प्रतिकूल
अभिमान दुरभिमान
अरुंद रुंद
अशक्य शक्य
अंधकार प्रकाश
अस्त प्रारंभ
अडचण सोय
अपेक्षित अनपेक्षित
अशक्त सशक्त
अर्धवट पूर्ण
अमूल्य कवडीमोल
असतो नसतो
अपेक्षाभंग अपेक्षापूर्ती
अंथरूण पांघरूण
अग्रज अनुज
अनाथ सनाथ
अतिवृष्ट अनावृष्टी
अधोगती प्रगती
अबोल वाचाळ
अब्रू बेअब्रू
अल्लड पोक्त
अवखळ गंभीर
अवजड हलके

आ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
आरंभ शेवट
आठवण विस्मरण
आशा निराशा
आता नंतर
आत बाहेर
आनंद दु:ख
आला गेला
आहे नाही
आळशी उद्योगी
आकर्षण अनाकर्षण
आकाश पाताळ
आतुरता उदासीनता
ओबडधोबड गुळगुळीत
आदर्श अनादर्श
आवडते नावडते
आवश्यक अनावश्यक
आज्ञा अवज्ञा
आधी नंतर
आघाडी पिछाडी
आजादी गुलामी
आशीर्वाद शाप
आस्था अनास्था
आदर अनादर
आडवे उभे
आयात निर्यात
आंधळा डोळस
ओला सुका
ओली सुकी
ओळख अनोळख

इ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
इकडे तिकडे
इथली तिथली
इष्ट अनिष्ट
इमानी बेइमानी
इच्छा अनिच्छा
इलाज नाइलाज
इहलोक परलोक

उ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
उघडे बंद
उच नीच
उजेड काळोख
उदासवाणा उल्हासित
उभे आडवे
उमेद मरगळ
उंच बुटका
उच्च नीच
उतरणे चढणे
उत्तम क्षुद्र
उत्कर्ष अपकर्ष
उचित अनुचित
उदघाटन समारोप
उदास प्रसन्न
उदार अनुदार
उधार रोख
उधळ्या कंजूष
उपकार अपकार
उपदेश बदसल्ला
उपयोगी निरुपयोगी
उपाय निरुपाय
उलट सुलट
ऊन सावली
उगवणे मावळणे
उशिरा लवकर
उत्तेजन विरोध
उत्साह निरुत्साह
उद्धट नम्र
उदार कंजूष
उन्नती अवनती
Virudharthi shabd in Marathi . class 3 to 10

ए वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
एकदा अनेकदा
ऐटदार केविलवाणा
ऐच्छिक अनैच्छिक

क वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
कर्कश संजुल
कडक नरम
कळस पाया
कच्चा पक्का
कबूल नाकबूल
कडू गोड
कर्णमधुर कर्णकटू
कठीण सोपे
कल्याण अकल्याण
कष्टाळू कामचोर
कंटाळा उत्साह
काळा पांढरा
काळोख प्रकाश, उजेड
कायदेशीर बेकायदेशीर
कौतुक निंदा
क्रूर दयाळू
कोरडा ओला
कोवळा जून, निबर
किमान कमाल
कीव राग
कृतज्ञ कृतघ्न
कृत्रिम नैसर्गिक, स्वाभाविक
कृश स्थूल
कृपा अवकृपा
कीर्ती अपकीर्ती

ख वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
खरे खोटे
खंडन मंडन
खात्री शंका
खाली वर
खादाड मिताहारी
खुळा शाहाणा
खूप कमी
खरेदी विक्री
खोल उथळ

ग वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
गरम थंड
गमन आगमन
गढूळ स्वच्छ
गंभीर अवखळ, पोरकट
गद्य पद्य
गाव शहर
गारवा उष्मा
ग्राहक विक्रेता
ग्रामीण शहरी
ग्राह्य त्याज्य
गुरु शिष्य
गुण अवगुण
गुप्त उगड
गुळगुळीत खरखरीत, खडबडीत
गुणी अवगुणी
गुणगान निदा
गोड कडू
गोरा काळा
गौण मुख्य

घ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
घट्ट सैल, पातळ
घाऊक किरकोळ

Virudharthi shabd in Marathi

च वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
चढ उतार
चल अचल, स्थिर
चढाई माघार
चढणे उतरणे
चवदार बेचव
चपळ सुस्त
चंचल स्थिर
चांगले वाईट
चूक बरोबर
चोर गोलीस
चिमुकला थोरला
चिरंजीव अल्पजीवी

 

छ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
छोटी मोठी
छोटेसे मोठेसे

ज वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
जड हलके
जय पराजय
जन्म मृर्यू
जवळची लांबची
जगणे मरणे
जमा खर्च
जबाबदार बेजबाबदार
जर तर
जलद हळू
जागणे झोपणे
जास्त कमी
जागरूक निष्काळजी
जागृत निद्रिस्त
जाणे येणे
जिवंत मृत
जिंकणे हरणे
जीत हार
जुने नवे
जेवढा तेवढा
जोश कंटाळा

झ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
झोप जाग
झोपडी महाल

ट, ठ आणि ड वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
टंचाई विपुलता
टिकाऊ ठिसूळ
ठळक पुसट
डावा उजवा
डौलदार बेढप

त वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
तरुण म्हातारा
तहान भूक
तुरळक दाट
ताजे शिळे
तारक मारक
ताजी शिळी
ताल बेताल
तेजस्वी निस्तेज
तेजी मंदी
तीव्र सौम्य
तीक्ष्ण बोथट
तिरके सरळ
तिरपा सरळ

थ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
थंड गरम
थंडी उष्मा
थोर लहान
थोरला धाकटा
थोडे जास्त

द वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
दया राग
दयाळू जुलमी
दाट विरळ
दीन रात
दिवस रात्र
दीर्घ ऱ्हस्व
दुरित सज्जन
दुःख सुख
दुष्काळ सुकाळ
दुष्ट सुष्ट
देशभक्त देशद्रोही
देव दानव, दैत्य
दृष्ट सुष्ट
दोषी निर्दोषी, निर्दोष
द्वेष प्रेम

ध वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
धनवंत निर्धन, कंगाल
धडधाकट कमजोर
धर्म अधर्म
धाडस भित्रेपणा
धूसर स्पष्ट
धिटाई भित्रेपणा, भ्याडपणा
धीट भित्रा
धूर्त भोळा

न वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
नफा तोटा
नवे जुने
नम्रता उद्धटपणा
नाजूक राठ
निद्रा जागृती
निर्मळ मळकट
निमंत्रित आगंतुक
निंदा स्तुती
निर्दयता सहृदयता, सदयता
निर्बंध मोकळीक
निर्जीव सजीव
निराश उत्साही
निःशस्त्र शस्त्रधारी
निश्चित अनिश्चित
निष्काम सकाम
निर्भय भयभीत
नीती अनीती
नीटनेटका गबाळ्या
नोकर मालक
नेहमी क्वचित
नुकसान फायदा
नेता अनुयायी
न्याय अन्याय

प वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
पक्की कच्ची
पडका धडका
पराक्रमी भित्रा
परका स्वकीय
पहिला शेवटचा
पलीकडे अलीकडे
परवानगी बंदी
प्रकाश अंधार
प्रश्न उत्तर
प्रामाणिकपणा लबाडी
प्राचीन अर्वाचीन
प्रेमळ रागीट
प्रेम द्वेष
प्रचंड चिमुकला
प्रत्यक्ष अप्रत्यक्ष
प्रतिकार सहकार
प्रमाण अप्रमाण
प्रगती अधोगती
पाप पुण्य
पात्र अप्रात्र
पायथा शिखर
पांढरा काळा
प्रारंभ अंत
पुढची मागची
पुष्कळ थोडे
पूर्ण अपूर्ण
पूर्व पश्चिम
पौर्णिमा अमावास्या
प्रिय अप्रिय

फ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
फसवी स्पष्ट
फायदा तोटा
फार कमी
फुलणे कोमेजणे
फुकट विकत
फिकट गडद

ब वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
बहुमान अपमान
बरोबर चूक
बलाढ्य कमजोर
बसणे उठणे
बंद उघडा
बंधन मुक्तता
बंडाळी सुव्यवस्था
बाल वृद्ध
बाहेर आत
बिघात दुरुस्ती
बुद्धिमान निर्बुद्ध
बुद्धिमान
बेसावध सावध
बेसूर सुरेल

भ वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
भडक सौम्य
भरती ओहोटी
भरभर सावकाश
भले बुरे
भक्कम कमकुवत
भय अभय
भयंकर सौम्य
भयभीत निर्भय
भव्य चिमुकले
भसाडा मंजुळ
भरती आहोटी
भान बेभाम
भारतीय अभारतीय
भाग्यवंत दुर्भागी
भांडण सलोखा
भिकारी सावकार
भूक तहान
भूषण दूषण

म वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
महान क्षुद्र
मधुर कडवट
महाल झोपडी
मऊ टणक
मंद प्रखर
मंजुळ कर्कश
माता पिता
माथा पायथा
माय बाप
मालक नोकर
मान अपमान
माया द्वेष
माघारा सामोरा
मान्य अमान्य
म्हातारा तरुण
मिटलेले उघडलेले
मित्र शत्रू
मैत्री दुश्मनी
मोठा लहान
मोकळे बंदिस्त
मौन बडबड
मृत्यू जीवन
मृदू कठीण
मुका बोलका
मूर्ख शहाणा

य वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
यशस्वी अयशस्वी
यश अपयश
याचक दाता
येईल जाईल
योग्य अयोग्य

र वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
रक्षक मारक
रुडू हसू
राग लोभ
राजा रंक
रुचकर बेचव
रूपवान कुरूप
रेखीव खडबडीत
रिकामे भरलेले
रोड सुदृढ

ल वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
लहानपण मोठेपण
लक्ष दुलर्क्ष
लवकर उशिरा
लबाड भोळा
लबाडी प्रामाणिकपणा
लय प्रारंभ
लक्ष दुर्लक्ष
लाडके नावडते
लांब जवळ
लांबी रुंदी
लेचापेचा भक्कम
लोभी निर्लोभी

व वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
वाकडे सरळ
वापर गैरवापर
वृद्ध तरुण
विचार अविचार
विद्यार्थी शिक्षक
विश्वास अविश्वास
विलंब त्वरा
विशेष सामान्य
विद्वान अडाणी
विष अमृत
विरोध पाठिंबा
विसरणे आठवणे
वेडा शहाणा
वेगात हळूहळू
व्यवस्थित अव्यवस्थित

श वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
शत्रू मित्र
शहर खेडे
शकून अपशकून
शाप वर
शंका खात्री
शेवट सुरवात
श्वास निःश्वास
शिखर पायथा
शिकारी सावज
शिस्त बेशिस्त
शिक्षा शाबाशकी
शीतल उष्ण
शीत अशीत
शक्य अशक्य
शेंडा बुडखा
शुद्ध अशुद्ध
शूर भित्रा

स वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
सकाळ संध्याकाळ
सज्जन दुर्जन
सदाचार दुराचार
सभ्य असभ्य
सतर्क बेसावध
सतेज निस्तेज
समाधान असमाधान
सरस निरस
समान असमान
समृद्धी दारिद्र्य
सत्य असत्य
सरळ वाकडा
संवाद विसंवाद
स्वच्छ घाणेरडा
स्वतंत्र परतंत्र
स्वस्थ बेचैन
स्वहित परमार्थ
स्वदेश परदेश
स्तुती निंदा
स्वस्त महाग
स्वाधीन पराधीन
स्वागत निरोप
स्वार्थ परमार्थ
स्वार्थी निःस्वार्थी
स्पष्ट अस्पष्ट
सावध बेसावध
साहसी भित्रा
सार्थ व्यर्थ
साम्य फरक
सान थोर
सावकाश पटकन
सार्वजनिक खाजगी
सानुली मोठी
सामुदायिक वैयक्तिक
स्थिर अस्थिर
सुप्रसिद्ध कुप्रसिद्ध
सुरक्षित असुरक्षित
सुख दु:ख
सुटका अटक
सुशिक्षित अशिक्षित
सुगंध दुर्गंध
सुंदर कुरूप
सुदैवी दुर्दैवी
सुरुवात शेवट
सुभाषित कुभाषित
सूर्योदय सूर्यास्त
सोपे कठीण
सोय गैरसोय
सौजन्य उद्धटपणा
सेवक मालक

ह वरून विरुद्धार्थी शब्द

शब्द विरुद्धार्थी शब्द
हळू जलद
हसणे रडणे
हलके जड
हजर गैरहजर
हसतमुख रडततोंड
हार जीत
हिम्मत भय
हिंसक अहिंसक
हिरमुसलेला उत्साही
हित अहित
हिशेबी बेहिशेबी
हीन दर्जेदार
हुशार मठ्ठ
होकार नकार

opposite words in Marathi

1. उच्च – खंड

2. मोठा – लहान

3. सुंदर – कुरूप

4. ताजा – वाळणी

5. दुर्बल – बलवान

6. अंधेरा – प्रकाश

7. गरम – थंड

8. ज्ञान – अज्ञान

9. सज्ज – बेसज्ज

10. उत्तर – दक्षिण

 

 

विरुद्धार्थी शब्दांचे प्रकार

ग्रेडेबल विरुद्धार्थी शब्द: हे विरुद्धार्थी शब्द स्पेक्ट्रमच्या विरुद्ध टोकांचे प्रतिनिधित्व करतात आणि तुलनेच्या अंशांना परवानगी देतात. उदाहरणार्थ, “गरम” आणि “थंड” हे क्रमबद्ध विरुद्धार्थी शब्द असू शकतात कारण काहीतरी “उबदार” किंवा “थंड” देखील असू शकते.

 

पूरक विरुद्धार्थी शब्द: बायनरी विरुद्धार्थी शब्द म्हणूनही ओळखले जाते, या शब्दांच्या जोड्या आहेत ज्यांना कोणतेही मध्यम ग्राउंड नाही. ते संकल्पनेच्या दोन टोकाचे प्रतिनिधित्व करतात आणि जर एक सत्य असेल तर दुसरी खोटी असली पाहिजे. उदाहरणार्थ, “जिवंत” आणि “मृत” हे पूरक विरुद्धार्थी शब्द आहेत.

 

रिलेशनल विरुद्धार्थी शब्द: हे विरुद्धार्थी शब्द वेगवेगळ्या वस्तू किंवा व्यक्तींमधील संबंधांचे वर्णन करतात. उदाहरणार्थ, “पालक” आणि “मुल” हे नातेसंबंधित विरुद्धार्थी शब्द आहेत कारण ते कुटुंबाच्या संदर्भात विरुद्ध भूमिका दर्शवतात.

 

संभाषण विरुद्धार्थी शब्द: हे विरुद्धार्थी शब्द वेगवेगळ्या दृष्टीकोनातून नाते दर्शवतात. जर एक शब्द एका दृष्टिकोनातून क्रियेचे वर्णन करतो, तर दुसरा शब्द भिन्न दृष्टिकोनातून त्याच क्रियेचे वर्णन करतो. उदाहरणार्थ, “खरेदी” आणि “विक्री” हे परस्पर विरोधी शब्द आहेत.

 

स्वयं-विरुद्धार्थी शब्द (विपरीतार्थ): हे असे शब्द आहेत ज्यांचे संदर्भानुसार दोन विरुद्धार्थी अर्थ आहेत. उदाहरणार्थ, “क्लीव्ह” चा अर्थ “एकत्र चिकटणे” आणि “विभक्त होणे” असा दोन्ही असू शकतो.

 

परिपूर्ण विरुद्धार्थी शब्द: हे सरळ विरुद्धार्थी शब्द आहेत ज्यात तुलना किंवा मध्यम ग्राउंड नाही. ते कोणत्याही भिन्नतेशिवाय विरुद्ध गुणांचे प्रतिनिधित्व करतात. उदाहरणार्थ, “दिवस” आणि “रात्र” हे निरपेक्ष विरुद्धार्थी शब्द आहेत.

 

Virudharthi Shabd In Marathi (pdf) 

 

FAQ

विरुद्धार्थी शब्द म्हणजे काय ?

Ans : ज्या शब्दांचा अर्थ विरुद्ध/उलट होतो. त्यांना विरुद्धार्थी शब्द म्हणतात.

 

विरुद्धार्थी शब्द ला इंग्लिश मध्ये काय म्हणतात?

Ans : विरुद्धार्थी शब्द ला इंग्लिश मध्ये Antonyms असे म्हणतात

 

समानार्थी आणि विरुद्धार्थी शब्दा मदला फरक काय आहे

Ans – समानार्थी शब्द – समान अर्थ असलेल्या शब्दांना समानार्थी शब्द म्हणतात? उदाहरण – नदी = सरिता, नमस्कार = वंदन

विरुद्धार्थी शब्द –  ज्या शब्दांचा अर्थ विरुद्ध/उलट होतो. त्यांना विरुद्धार्थी शब्द म्हणतात.उदाहरण – अडचण – सोय , अपेक्षित अनपेक्षित

 

सुंदर विरुद्धार्थी शब्द मराठी ?

Ans : कुरूप

 

भूक विरुद्धार्थी शब्द मराठी ?

Ans : तहान

 

धाकटा विरुद्धार्थी शब्द मराठी ?

Ans : थोरला

 

देश विरुद्धार्थी शब्द मराठी ?

Ans : विदेश

 

शांती विरुद्धार्थी शब्द मराठी ?

Ans : अशांती, कल्लोळ

 

समाधान विरुद्धार्थी शब्द मराठी ?

Ans : असमाधान

 

प्रिय विरुद्धार्थी शब्द मराठी ?

Ans : अप्रिय

 

तुम्हाला हा लेख कसा वाटला काही लिहायचं सुटल असेल तर नक्की comment  मध्ये सांगा Virudharthi Shabd In Marathi | Antonyms In Marathi | विरुद्धार्थी शब्द मराठी नक्कीच आवडले असेल अशी आम्हाला खात्री आहे.

Leave a Reply